100. rocznica wybuchu II powstania śląskiego

Fot. IPN

W nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku wybuchło II powstanie śląskie. Walka była odwetem polskich organizacji wojskowych i plebiscytowych za antypolskie działania niemieckie.

O sytuacji jaka panowała w Polsce jeszcze przed wybuchem powstania mówi prof. Zygmunt Woźniczka dyrektor Instytutu Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego w Katowicach oraz wykładowca Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2020/08/1_II_Wozniczka_19_08_2020.mp3]

W 1920 roku toczyła się wojna polsko-bolszewicka, która latem przybrała dramatyczny obrót. Sowieci szli na Warszawę, a szanse obrony Polski były niewielkie. Trudna sytuacja na froncie umożliwiła Niemcom przygotowania wojsk do zajęcia Pomorza i Wielkopolski. Dodatkowo rząd w Berlinie wysyłał dla Armii Czerwonej uzbrojenie oraz ochotników do walki.

[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2020/08/2_II_Wozniczka_19_08_2020.mp3]

Powstanie ogłoszone przez Dowództwo Główne Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska (na czele którego stał Alfred Zgrzebniok) oraz Polski Komisariat Plebiscytowy (Polskim Komisarzem Plebiscytowym był Wojciech Korfanty) rozpoczęło się w nocy z 19 na 20 sierpnia i objęło prawie cały okręg przemysłowy. Miało na celu wyparcie niemieckiej Policji Bezpieczeństwa z obszaru plebiscytowego oraz likwidacja niemieckich organizacji paramilitarnych i bojówek.

[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2020/08/3_II_Wozniczka_19_08_2020.mp3]

24 sierpnia 1920 roku Międzysojusznicza Komisja Plebiscytowa ogłosiła rozwiązanie niemieckiej policji i powołała Policję Plebiscytową, zwaną też Policją Górnego Śląska, o polsko-niemieckim składzie. Uzyskano też zapewnienie ukarania przywódców antypolskich napadów i usunięcie z obszaru objętego plebiscytem osób, które przybyły tam po 1 sierpnia 1919 roku.

Wojewódzkie obchody upamiętniające 100. rocznicę II powstania śląskiego rozpoczęły się już 15 sierpnia. W dzień wybuchu walki zbrojnej (19 sierpnia) hołd Polakom, walczącym o niepodległość, oddał Jakub Chełstowski, Marszałek Województwa Śląskiego, składając wieniec przy Pomniku Powstańców Śląskich. Podczas uroczystości podkreślił również istotę podtrzymywania pamięci o walczących Powstańcach.

ABK