Jest jedno takie miejsce na świecie

DSCF3633

Rezerwat Archeologiczny w Częstochowie powstał pół wieku temu, w 1965 r., ale w porównaniu z wiekiem prezentowanych tam szczątków i przedmiotów to mgnienie oka. Cmentarzysko sprzed ponad 2 i pół tys. lat kryje szczątki ludzi z tzw. kultury łużyckiej. Odkryto 85 grobów.

Wielu pochowanych to dzieci, a średnia wieku wynosi zaledwie 25 lat. Bransolety, naszyjniki, pierścienie – to także znajdowano przy zmarłych. Od wczoraj Rezerwat na Rakowie jest znów otwarty dla zwiedzających (w okresie letnim, czyli do końca września, obiekty muzealne są czynne dopiero od godz. 11). 

– mówi Gerta Bielińska, archeolog z Muzeum Częstochowskiego. Nekropolia ma akr wielkości, czyli ok. 10-15 kroków długości i szerokości. Szczątki oświetlają czerwone i błękitna lampa. Wokół prezentowane są inne eksponaty, w tym wypożyczone z innych muzeów. Ozdoby, urny, kości.

Obejrzeć można również makietę Biskupina, który należał do kultury łużyckiej, stos pogrzebowy, wazy na ludzkie szczątki, aby unaocznić, że częstochowskie cmentarzysko znacznie się różni od innych śladach łużyckiego osadnictwa. 

Kultura łyżycka jest trzykrotnie starsza niż państwo polskie. 

Po wygaśnięciu łużyckiego osadnictwa, z niewiadomych powodów, następuje cywilizacyjna zapaść na przyszłych ziemiach Polski. Znane są co prawda pozostałości po okresie rzymskiego handlu, na przełomie Starej i Nowej Ery, ale na ponowny rozwój trzeba czekać do VI i VII w., czyli przybycia nad Wisłę, Odrę i Łabę Słowian.

W okolicach Częstochowy dowody archeologiczne na słowiańskie osadnictwo to dopiero IX-X w., czego przykładem jest Grodzisko Gąszczyk i grodzisko w Złotym Potoku. Jednocześnie ludność kultury łużyckiej nie była pierwsza na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. 

Z pozostałościami po przedhistorycznych czasach, o których mówi nam tylko ziemia, można się zapoznać po wakacyjnej przerwie. W Rezerwacie już teraz widać zmiany, mimo że renowacja potrwa do grudnia. 

Do tego prezentacja rysunków z lat 60., wydanie przewodnika i udogodnienia dla niewidzących. 

W najbliższych miesiącach zwiedzający będą mogli również spotkać pracujących na nekropolii archeologów. Warto dodać, że wśród ozdób obejrzeć można dwie bransoletki z żelaza meteorytowego, wyjątkowe zabytki, ponieważ na całym świecie znaleziono zaledwie 16 podobnych.

Krzysztof Rygalik