Katowicki IPN opowie o Tragedii Górnośląskiej

okladka

W tym roku przypada 70. rocznica fali sowieckich represji w latach 1945-1948, które pochłonęły kilkadziesiąt tysięcy ofiar, deportację tysięcy na roboty przymusowe do Związku Sowieckiego i pociągnęły za sobą dramaty wielu rodzin. Trwają obchody rocznicowe Tragedii Górnośląskiej ze znaczącym udziałem IPN.
Ludność Górnego Śląska podlegała represji nie tylko przez Armię Czerwoną, także przez rodzimy komunistyczny aparat represji. Symbolem tych represji są zbrodnicze obozy karne w Świętochłowicach-Zgodzie, Mysłowicach czy Łambinowicach. W czasach Polski Ludowej zbrodnie Armii Czerwonej i władz komunistycznych na Górnym Śląsku w 1945 r. były tematem tabu. Dopiero po przełomie 1989 r. tematyka ta pojawiła się w przestrzeni publicznej, zyskując określenie Tragedii Górnośląskiej.
W 2010 r. Sejmik Województwa Śląskiego, a w 2012 r. Sejmik Województwa Opolskiego, przyjęły uchwałę o corocznym upamiętnianiu Tragedii Górnośląskiej, jako termin wyznaczając koniec stycznia.
Instytut Pamięci Narodowej, zwłaszcza jego katowicki oddział, włączył się w wyjaśnienie Tragedii, opisywanie jej, a także organizowanie okolicznościowych imprez, projektów edukacyjnych i wydawniczych. Jednym z najważniejszych punktów tegorocznych obchodów będzie otwarcie w lutym w Radzionkowie Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku, powstałego we współpracy z IPN. Na podkreślenie zasługuje otwarcie 16 lutego wystawy „Koniec i początek. Górny Śląsk w 1945 roku” przygotowanej przez katowicki oddział IPN. Tego samego dnia, również w Katowicach, odbędzie się konferencja naukowa „Deportacje do ZSRS z ziem polskich 1944/1945 r. Perspektywa porównawcza”. Dla nauczycieli IPN przygotował tekę edukacyjna „Tragedia w cieniu »wyzwolenia«. Górny Śląsk w 1945 roku.” Ponadto Instytut pracuje nad projektem stworzenia bazy mieszkańców Górnego Śląska deportowanych do ZSRR. Jego autorem jest dr Dariusz Węgrzyn z katowickiego IPN. Budowa bazy jest realizowana od kilku lat i liczy już 30 tysięcy nazwisk. Docelowo ma objąć 45 tysięcy nazwisk, choć trudno z całą pewnością określić liczbę deportowanych.

Kalendarium wydarzeń zorganizowanych dla uczczenia 70. rocznicy Tragedii Górnośląskiej przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach dostępny jest na stronie internetowej katowice.ipn.gov.pl