Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych
Wiele upłynęło czasu nim 3 lutego 2011 roku Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Przez pół wieku zrobiono wiele, by żołnierze niepodległościowego podziemia ulegli zapomnieniu. Środowiska kombatanckie, liczne organizacje patriotyczne, stowarzyszenia naukowe, przyjaciele i rodziny tych, którzy polegli w boju, zostali zamordowani w komunistycznych więzieniach lub po prostu zmarli, od lat pukali do wielu drzwi z żądaniami, by wolna Polska oddała w końcu hołd swym najlepszym Synom. Przez lata odpowiedzią była cisza. Kim byli Żołnierze Wyklęci? – odpowiada senator Ryszard Majer :
[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2020/02/1_narodowy_dzien_wykletych_majer_28_02.mp3]1 marca to data nieprzypadkowa. Dlaczego? Odpowiada historyk prof. Sławomir Maślikowski:
[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2020/02/2_narodowy_dzien_wykletych_maslikowski_28_02.mp3]Uchwalenie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest formą uczczenia ich walki i ofiary, ale także bólu i cierpienia, jakich doznawali przez wszystkie lata PRL i ciszy po 1989 roku. Dla mieszkańców Częstochowy najbardziej znanym Żołnierzem Wyklętym, niedawno wspominanym, jest Stanisław Sojczyński ps. „Warszyc”. Jego postać przybliża historyk Mariusz Grzyb:
[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2020/02/3_narodowy_dzien_wykletych_grzyb.mp3]Stanisław Sojczyński pseudonim „Warszyc” został aresztowany w Częstochowie przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa w czerwcu 1945 roku, w jednym z domów przy ul. Wręczyckiej. W areszcie przesiedział rok, a w 1946 roku Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi skazał go na karę śmierci przez rozstrzelanie. Wyrok wykonano 19 lutego 1947 roku. Do dzisiaj nie jest znane miejsce jego pochówku.
W 1945 roku, największej aktywności zbrojnego podziemia, działało w nim bezpośrednio 150-200 tysięcy konspiratorów, w tym blisko 20 tys. w oddziałach partyzanckich i grupach samoobrony. Ostatni „leśny” żołnierz ZWZ-AK, a później WiN – Józef Franczak „Laluś” poległ w walce w październiku 1963 roku. Dla uczczenia Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w wielu miastach odbywają się uroczystości i Biegi Tropem Wilczym. W naszym regionie takie wydarzenia organizowane są m.in. w Myszkowie, Częstochowie i Mstowie.
Foto źródło: wykleci.ipn.gov.pl