Ciało i duch: znaczenie wymiaru duchowego w medycynie

W sobotę 5 listopada w Domu Zakonnym Księży Pallotynów w Częstochowie odbył się wykład, który w nowatorski sposób dotyka kwestii opieki medycznej i wracania do zdrowia z uwzględnieniem potrzeb duchowych pacjentów. Prelekcja odbyła się w ramach międzynarodowego projektu „From Cure to Care”, współfinansowanego m.in. z funduszy Komisji Europejskiej.

Dzisiejsza nauka wydaje się nagminnie negować istnienie zarówno Boga jak i duchowej sfery życia człowieka. Tymczasem sytuacja pandemiczna oraz brak dostępu do posługi duszpasterzy chorych sprawiły, że zaczęto dostrzegać aspekt duchowy w odzyskiwaniu zdrowia. Rzeczywistość ta stała się sferą badań międzynarodowego projektu naukowego, w który angażuje się kilka europejskich uczelni wyższych, w tym Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Projekt skupia się na opiece duchowej nad pacjentami, równocześnie pracując nad zwiększaniem świadomości personelu medycznego w zakresie pracy z chorym pacjentem. O założeniach tego projektu mówi dr hab. Marcin Jewdokimow z UKSW, który zaprezentował ten obszar badań podczas konferencji w częstochowskim Domu Księży Pallotynów:

W dawnych czasach opieką medyczną zajmowały się głównie instytucje kościelne, działające przy parafiach i zakonach. W takich szpitalach, prowadzonych przez zakony wyspecjalizowane w szpitalnictwie, opieki duchowej nie brakowało. Wraz z upływem czasu, instytucje medyczne stopniowo były upaństwawiane lub prywatyzowane, przez co zdarzało się w nich zaniedbywać sferę duchową, ograniczając się jedynie do leczenia ciała i stosowania środków farmakologicznych. Autorzy projektu podkreślają, że atmosfera podczas leczenia i to, czy pacjent subiektywnie czuje się bezpieczny oraz zaopiekowany, znacząco wpływa na proces powrotu do zdrowia. W tym celu oprócz badań, projekt zakłada również współpracę z personelem medycznym, aby jak najlepiej przekuć obserwacje w realną pomoc pacjentowi:

Odbycie kursu wiąże się z uzyskaniem certyfikatu. Program nauczania przewiduje m.in. przybliżenie personelowi medycznemu czym w ogóle jest opieka duchowa w szpitalach oraz jak wykorzystywać technologię cyfrową w kontakcie z pacjentem i jego rodziną. Badacze nie skupiają się jedynie na dobrym samopoczuciu pacjenta i przyjaznej atmosferze w szpitalu. Zwracają też uwagę na problematykę opieki paliatywnej, a zatem na kwestie przygotowania pacjenta i jego rodziny na zbliżającą się śmierć:

Mimo znacznego postępu technologicznego, naukowcy wydają się na nowo odkrywać obszary, które od stuleci były dobrze znane Kościołowi. Jest to swoisty przełom, który w końcu pozwala objąć badaniami także sferę duchową człowieka, zamiast w nieuzasadniony sposób negować jej istnienie. Projekt „Od Leczenia do Opieki” z pewnością będzie jednym z tych czynników, które pozwolą przełamać trwający od kilku dekad zastój w sposobach badania i leczenia ciała, z pominięciem potrzeb ducha. Oby tylko wyniki badań i obserwacji w tym zakresie trafiły na podatny grunt.