Koncert pamięci Reszków w Garnku

Plakat-do-internetu

Jan, Edward i Józefina Reszkowie to rodzeństwo wybitnych śpiewaków, którzy na przełomie wieków XIX i XX podbijali operowe sceny Europy oraz Stanów Zjednoczonych. Edward Reszke na miejsce budowy pałacyku, w którym zamieszkał wraz z rodziną, wybrał miejscowość położoną nieopodal Częstochowy – Garnek.

Rodzeństwo Reszków

Słynne rodzeństwo Reszków wywodziło się z rodziny, której wszyscy członkowie zostali obdarzeni talentami wokalnymi. Zarówno Jan – ojciec znanych śpiewaków, jak i ich matka Emilia występowali podczas rozmaitych koncertów. To po nich dzieci odziedziczyły talent wokalny, a także zamiłowanie do śpiewu.

Najstarszym z trójki śpiewaczego rodzeństwa był Jan, urodzony w 1850 roku. Jego kariera śpiewaka operowego rozpoczęła się w roku 1874 debiutem w weneckim teatrze „Fenice” – był to debiut barytonowy. Do kolejnego debiutu – tym razem jako tenora – doszło w 1879 roku w Operze Królewskiej w Madrycie. Właściwa kariera Jana Reszkego rozpoczęła się jednak w 1884 roku rolą Jana Chrzciciela w operze „Herodiada” Julka Messeneta. W pamięci melomanów zapisał się jako najwybitniejszy tenor występujący w operach Wagnera. Jan Reszke zmarł w 1925 roku w swej posiadłości na Lazurowym Wybrzeżu we Francji.

Drugim synem Emilii i Jana Reszków był urodzony w roku 1853 Edward. Jego kariera śpiewaka rozpoczęła się za namową rodzeństwa – starszego brata Jana i młodszej o dwa lata siostry Józefiny. Edward na scenie operowej zadebiutował jako bas w roli faraona w „Aidzie” w paryskim Theatre des Italiens w roku 1876. Od tego wydarzenia jego kariera potoczyła się w tempie ekspresowym. Od sezonu artystycznego 1882-1883 bas Edwarda Reszkego był ulubionym głosem basowym Europy Zachodniej. Podobnie jak jego starszy brat, w roku 1891 Edward rozpoczął karierę w nowojorskiej Metropolitan Opera House, gdzie do roku 1903 wystąpił około 700 razy.

Najmłodszą z trójki rodzeństwa Reszków była Józefina. Jej debiut operowy jako sopranistki przypadł na rok 1872 – wówczas w weneckim Teatrze Malibran wystąpiła jako Małgorzata w „Fauście” Gounoda. Wielka kariera Józefiny zakończyła się w roku 1884, kiedy to sopranistka wyszła za mąż i poświęciła się życiu rodzinnemu, rezygnując z występów na wielkich scenach operowych świata.

Posiadłości Reszków

To właśnie Józefina, która chciała więcej czasu spędzać z rodzeństwem, jako pierwsza nabyła ziemie położone nieopodal Częstochowy. Podobnie zrobili Jan, który zakupił majątek Skrzydlów, gdzie założył stadninę koni wyścigowych, a także Edward, który nabył posiadłości położone w pobliżu Borowna – Bartkowice i Garnek. – Garnek jest jedną z ważniejszych miejscowości na Szlaku Reszków, ponieważ jest to jedyne miejsce, gdzie jeden z wielkich Reszków – Edward Reszke zbudował swój dom rodzinny, w którym mieszkał. W pozostałych miejscowościach Reszkowie jedynie przebywali, to były ich rezydencje, natomiast tutaj Edward umieścił swoją rodzinę. W 1896 roku skończył budowę pałacyku – mówi Krzysztof Wójcik z Fundacji im. Edwarda, Jana, Józefiny Reszków. – Francuski architekt Francois Arveuff zbudował dosyć oryginalny dworek – w stylu angielskiego domu wiejskiego. (…) Ten budynek przez wiele lat był ośrodkiem życia towarzyskiego, które organizował sam Edward Reszke, ale również był to ośrodek życia rodzinnego Reszków – dodaje Wójcik.

Przybycie Edwarda Reszkego do Garnka i wybudowanie tam pałacyku spowodowało ożywienie życia samej miejscowości, ale także życia okolicznych posiadłości. – Edward Reszke do swojej rezydencji zapraszał wielu gości. Słynne na całą okolicę były polowania. Bywały wśród nich polowania leśne, na które zjeżdżali ludzie z całej Europy. (…) Edward Reszke był również miłośnikiem koni, stąd często wyjeżdżał na wyścigi, które organizowano w niedalekim Pławnie. (…) Wymyślił nawet konkurs jeździecki dla bardzo ciężkich jeźdźców, gdyż sam sporo ważył – opowiada Krzysztof Wójcik, autor pracy zatytułowanej „Śladami Reszków”. Trzeba zaznaczyć, że Edward zawsze uważany był za mistrza elegancji i kultury.

Obaj bracia Reszkowie wnosili powiew wielkiego świata na tereny, gdzie zostały zlokalizowane ich posiadłości. Niestety, po latach świetności Garnka dziś pozostało już niewiele. Piękny pałacyk zaprojektowany przez francuskiego architekta spłonął w roku 1947 roku. – Został park – park prawdopodobnie zaprojektowany przez wielkiego Waleriana Kronenberga, który projektował wiele parków miejskich, dworskich – między innymi Park Ujazdowski w Warszawie jest autorstwa jego projektu. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że w budowaniu tej przestrzeni, z którą dzisiaj obcujemy i którą możemy nazwać przestrzenią publiczną, brały udział wielkie osoby – wyjaśnia Krzysztof Wójcik. W Garnku pozostała również plebania, którą ufundowali Reszkowie.

Ciało Edwarda Reszkego, który zmarł w roku 1917, spoczęło na cmentarzu w Borownie, choć mogiły pozostałych przedstawicieli rodziny Reszków znajdują się na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Koncert dla Reszków

Już od 2007 roku w rocznicę śmierci Edwarda Reszkego społeczność Garnka i okolicznych miejscowości gromadzi się, by podczas koncertu uczcić wielkich obywateli tych ziemi. – Głównym inicjatorem i duszą tego przedsięwzięcia był niezapomniany Krzysztof Pośpiech i jemu także poświęcamy obecny koncert – zaznacza badacz rodziny Reszków.

Koncert poświęcony rodzinie Reszków w 98. rocznicę śmierci Edwarda Reszkego odbędzie się już w najbliższą niedzielę (17 maja) w kościele p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Garnku. W programie koncertu znalazły się utwory z repertuaru Giuseppe Verdiego czy Giacomo Pucciniego. Wykonają je: Orkiestra Symfoniczna i Chór Mieszany Zespołu Szkół Muzycznych im. Michała Żebrowskiego w Częstochowie, Zygmunt Nitkiewicz – dyrygent, Chór Instytutu Muzyki Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Sylwia Reterska – sopran oraz Maria Belica – skrzypce. Początek koncertu o godz. 18.00.

K. Kowal

w oparciu o: Krzysztof Wójcik, „Śladami Reszków”, Częstochowa 2010.