Konstytucja 3 Maja
Była pierwszą w Europie i drugą na świecie. Choć obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, uznawana jest za niepodważalne osiągnięcie narodu polskiego, który z zaangażowaniem walczył o niezależność swojego kraju. Dzień uchwalenia Konstytucji 3 Maja związany jest również ze świętem kościelnym. Choć Uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski ustanowiona została wiele lat później, jest jednym z elementów tożsamości narodu polskiego – tak, jak pragnienie wolności.
Od momentu Chrztu św. w 996 roku dla chrześcijan najważniejszą „broń” stanowiła modlitwa. Kilkaset lat później, w czasach europejskich konfliktów oraz wprowadzanych na świecie zmian ustrojowych, dodatkowym zabezpieczeniem miały być również nowe akty prawne. Zapewnienie bezpieczeństwa Polaków miało na celu m.in. uchwalenie Konstytucji, do czego doszło w 1791 roku. – W historii Polski był to wielokierunkowy przełom – mówi Mariusz Grzyb, historyk Muzeum Częstochowskiego:
[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2021/04/1_konstytucja_Grzyb_30_04_2021.mp3]Konstytucja 3 Maja, choć z założenia pozytywnie wpływała na rozwój państwa, obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy. Tak krótki okres związany jest m.in. z niewłaściwą postawą ówczesnego władcy – króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, a także znaczącymi wpływami Rosji:
[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2021/04/2_konstytucja_Grzyb_30_04_2021.mp3]Wpływ na zburzenie obowiązującego prawa miała również tzw. konfederacja targowicka, czyli spisek magnacki zawiązany w porozumieniu z cesarzową Rosji Katarzyną II, pod hasłami obrony zagrożonej wolności.
W rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja warto też przypomnieć, jak duży wkład w jej tworzenie miał również Kościół katolicki. – Przykładem walki o niezależność Ojczyzny może być, chociażby ks. Piotr Skarga – wyjaśnia ks. Mariusz Bakalarz, rzecznik archidiecezji częstochowskiej:
[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2021/04/3_konstytucja_Bakalarz_30_04_2021.mp3]Oryginał rękopiśmienny Konstytucji 3 Maja początkowo przechowywany był w zbiorach Archiwum Publicznego Potockich zgromadzonych przez Stanisława Kostkę Potockiego, uczestnika obrad Sejmu Czteroletniego. W latach 70. XIX wieku archiwum zostało przekazane do podkrakowskich Krzeszowic, a po 1945 roku powróciło do Warszawy i znalazło się w Archiwum Głównym Akt Dawnych.
ABK