Wybrali śmierć z bronią w ręku

78 lat temu (19 kwietnia 1943 roku) w warszawskim getcie wybuchło powstanie kierowane przez żydowskie podziemne formacje zbrojne. Było ono odpowiedzią na rozpoczęcie przez Niemców akcji ostatecznej likwidacji getta, podjętej w ramach realizowanego przez nich planu zagłady europejskich Żydów.

Choć naocznych świadków tej tragedii z roku na rok jest coraz mniej, historycy znają dokładne jej szczegóły i przebieg. Mało kto wie, że kilka mniejszych aktów oporu prowadzonych przez Żydów miało miejsce także w Częstochowie – mówi historyk Wiesław Paszkowski:

[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2021/04/1_POWSTANIE_GETTO_19_04_2021.mp3]

Pierwszy zbrojny opór Żydów miał miejsce właśnie w Częstochowie i stawili go 4 stycznia 1943 roku dwaj młodzi bojowcy. Chociaż skończył się on niepowodzeniem, częstochowscy Żydzi są dumni z tego, że jako pierwsi odważyli się na przeciwstawienie Niemcom:

[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2021/04/2_POWSTANIE_GETTO_19_04_2021.mp3]

Nierówna walka prowadzona w Warszawie trwała cztery tygodnie. Według różnych szacunków stanęło do niej od 700 do 2 tys. powstańców. Każdego dnia walczyli przeciwko dwóm tysiącom dobrze uzbrojonych niemieckich żołnierzy z oddziałów SS, Wehrmachtu, Policji Bezpieczeństwa oraz formacji pomocniczych. Przeciwko powstańcom użyte zostały pojazdy opancerzone oraz artyleria. Jeden z bojowników getta Symcha Ratajzer-Rotem mówił wiele lat później, że zryw był ostatnim aktem tragedii Żydów, którzy zdecydowali, że chcą umrzeć w walce, a nie w komorach gazowych.

BNO