Św. Florian – patron i wzór heroizmu

W kalendarzu liturgicznym Kościoła katolickiego 4 maja przypada wspomnienie św. Floriana. Jest on patronem strażaków, hutników, kominiarzy, piekarzy i garncarzy. Był oficerem rzymskich legionów w okresie rządów cesarza Dioklecjana. To właśnie czasy prześladowań zwykle powodują objawienie się największego heroizmu.

Cesarstwo rzymskie było wówczas podzielone według administracyjnej reformy Dioklecjana na cztery ordynariaty, którymi zarządzali czterej tetrarchowie. Dioklecjan był najważniejszym z nich. Ordynariaty z kolei były podzielone na diecezje. Podział ten funkcjonuje do dzisiaj w Kościele rzymskim.

Sam Dioklecjan rezydował jako tetrarcha we wschodnim ordynariacie, obejmującym obszary dzisiejszej Turcji, Palestyny oraz Egiptu. Tam prześladowania chrześcijan były najsurowsze. Św. Florian stacjonował z wojskiem w ordynariacie obejmującym dzisiejszą Austrię, Bałkany i Grecję, zarządzanym przez Galeriusza, gdzie prześladowania również dotarły z uwagi na to, że Galeriusz był zięciem Dioklecjana. Ks. Mariusz Bakalarz, rzecznik częstochowskiej Kurii metropolitalnej wyjaśnia czym zawinił św. Florian, że musiał zostać zamordowany:

[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2022/05/1_sw_florian_bakalarz_04_05.mp3]

Zastanawia fakt, dlaczego św. Florian jest patronem zawodów związanych z gaszeniem lub wykorzystywaniem ognia, podczas gdy został zamordowany poprzez utopienie? Ks. Mariusz Bakalarz wyjaśnia, że tradycja kojarzenia św. Floriana z ogniem sięga pożaru Krakowa w średniowieczu:

[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2022/05/2_sw_florian_bakalarz_04_05.mp3]

Kult św. Floriana przyjął się szczególnie mocno właśnie w Polsce. Św. Florian dając świadectwo swojego heroizmu jest też dla strażaków odpowiednim wzorem, ponieważ służba strażacka wymaga właśnie heroicznego poświęcenia, często w warunkach zagrażających śmiercią w płomieniach. Ks. Sławomir Galasiński, wieloletni duszpasterz strażaków w archidiecezji częstochowskiej podkreśla, że kult św. Floriana wciąż jest u polskiej Straży Pożarnej bardzo silny:

[audio:https://fiat.fm/wp-content/uploads/2022/05/3_sw_florian_galasinski_04_05.mp3]

W czasach św. Floriana najmniejsze prześladowania chrześcijan były w ordynariacie zachodnim, obejmującym obszar dzisiejszej Francji i Anglii. Zarządzający nim Konstancjusz Chlorus nie przykładał zbytniej wagi do antychrześcijańskich edyktów Dioklecjana.

Dioklecjan wycofał się z polityki 1 maja 305 roku. 6 lat poźniej roku Galeriusz wydał edykt tolerancyjny, którym zatrzymał państwowe prześladowania chrześcijan na terenie cesarstwa. W 313 roku dwaj inni tetrarchowie, Licyniusz, który zarządzał dawnym ordynariatem Dioklecjana oraz syn Konstancjusza Chlorusa – Konstantyn, wspólnie wydali edykt mediolański, całkowicie zakazujący prześladowania chrześcijan w imperium. W 337 roku Konstantyn przyjął chrzest, stając się pierwszym chrześcijańskim cesarzem Rzymu.